WOR: Het spel & WOR: De Regels van het spel

In 2000 vroeg Adviesbureau ATIM om, als documentatiemateriaal voor introductiecursussen, een boekje samen te stellen onder de werktitel WOR-plus-Nieuw. Dat moest de vervanging worden van hun oude WOR-plus, een boekje met de actuele tekst van de wet en met korte en praktische toelichtingen. Het moest in ieder geval niet de zoveelste wetsuitleg en een concurrent van ‘Inzicht’ (het jaarlijkse standaardwerk over de WOR) worden. (Ook ooit door mij geredigeerd.)

Het moest bruikbaar zijn voor meer doelgroepen: beginnende OR-leden, (meer) ervaren OR-leden en voor bestuurders, managers en staffunctionarissen. Dat betekende helder en toegankelijk taalgebruik en neutrale teksten. Dus geen keuze voor het perspectief van een van de spelersgroepen. In de al genoemde Inzichtserie werden voor ondernemingsraden en directeuren juist aparte boeken uitgegeven.

En geschikt als compleet informatiepakket voor introductiecursussen (voor startende ondernemingsraden). Dat scheelde een hoop werk op het secretariaat omdat er niet meer voor elke cursus een afzonderlijke documentatiemap moest worden gemaakt.

We kozen voor een eigen benadering. Geen behandeling van de wetsartikelen in de volgorde van de wet, maar vanuit de praktijk van het overleg. Daarin paste ook dat wij de metafoor van medezeggenschap als spel gebruikten en uitlegden welke spelregels daarbij gelden. ‘Het Spel’ legde de wet uit, ‘De Regels van het Spel’ gaf de wettekst met overzichten van actuele wetswijzigingen en relevante andere wetten en regelingen.

De benadering paste in de traditie van ATIM dat het in de medezeggenschap gaat om het bevorderen van het goede overleg tussen directie en ondernemingsraad en niet om de toepassing van een wet.

“In het medezeggenschapsoverleg ontmoeten ondernemer en ondernemingsraad elkaar. Het goed regelen en garanderen van het overleg is een belangrijke inzet van de wet. Het overleg is het draaipunt van de wet. Het is paradoxaal dat waar het overleg goed gaat, de wet er niet echt toe doet. Toch blijft hij op de achtergrond van belang. Maar met de wet op tafel, de vinger naast de volgende procedurele stap, krijgt het overleg weinig kwaliteit. Het gaat om het overleg.”

Dat heeft geleid tot hoofdstukken waar ik nog steeds trots op ben. Tegelijk met twijfel over de mate waarin betrokken cursusleiders toch zouden terugvallen op het klassieke partijen-denken.

De boekjes werden kort besproken in het meestal behoorlijk kritische Praktijkblad Medezeggenschap. Groot was het compliment voor de schema’s: ‘mooi en verhelderend’.

‘De procedures bij het geven van advies en instemming bijvoorbeeld, zijn zelden zo helder in beeld gebracht.’

Dat is het voordeel als je geleerd hebt om stroomschema’s te maken. Zou voor iedere externe ‘deskundige’ verplichte leerstof moeten zijn. En voor alle juridische opleidingen. Vaak heb ik verzucht dat wetgevende juristen niet kunnen tekenen. Konden ze dat wel, dan zijn veel wetten helderder en inzichterlijker.