In mijn voorwoord schrijf ik dat dit jaarverslag bijzonder is omdat het het eerste en het laatste is dat ik mag schrijven voor Blijdorp. Ik hoopte er daarbij in te slagen om het bijzondere jaar te markeren waarin mijn voorganger, na zeven jaar, Blijdorp verliet en mijn opvolger nog niet aan de horizon te zien was. Daardoor krijgt dit jaarverslag het karakter van een overgangsdocument dat mij de vrijheid geeft openhartig te zijn.
Hoewel ik, als lid van de Raad van Toezicht, al lang bij Blijdorp betrokken was, bleef ik toch een ‘buitenstaander’ in de wereld van de dierentuinen. Een uitspraak die ik soms gebruikte om dat te kenmerken was dat ik geen ‘dierenmens’ maar een ‘mensendier’ ben.
In mijn slotwoord geef ik aan dat voor de komende jaren het bestaansrecht van dierentuin een belangrijk onderwerp zal zijn. Als aandachtspunt voor die discussie gaf ik het volgende mee.
“De natuurlijke reflex is op kritiek verdedigend te reageren. Dat is niet verstandig omdat dierentuinen dan meegaan in een hele beperkte visie op dierenwelzijn. Ook de tweede reflex, de uitleg waarom dierentuinen in de ecologische crisis noodzakelijk zijn, is, hoe waar dan ook, onvoldoende. Dierentuinen moeten de discussie gaan voeren op het ethische niveau. Dan gaat het om discussies over de vraag hoe wij, als mensheid, samenleving, gemeenschap, willen omgaan met onze natuurlijke omgeving en dus de dieren en planten daarin. Eigenlijk vraagt dat om een paradigmawijziging in het denken binnen dierentuinen. Ter relativering voeg ik daar aan toe dat dit een beschouwing is van een in de politieke filosofie opgeleide politicoloog.”
Jong, Jaap de (2017). Bestuursverslag. In Stichting Koninklijke Rotterdamse Diergaarde, Jaarverslag 2016, 5 – 23.
