Ben bezig om heel langzaam al die papieren sporen van eerdere activiteiten – noem het mijn archief – te ordenen en op te ruimen. Dat levert dan weer confrontaties op met het verleden waarmee herinneringen weer verlevendigen.
Zo leverde ik in augustus 1986 – als één van mijn laatste werkstukken voor het afronden van mijn studie politicologie – bij de door vele studenten aanbeden leider in de marxistische leer Stuurman (hij had zijn naam mee) een werkstuk in. Onder de titel ‘Een metafoor als neologisme. Een onderzoek naar het gebruik van zuiltermen, Werkstuk ter afronding van de doctoraal onderwijsgroep Klassenverhoudingen, verzuiling en partijvorming in Nederland 1870 – 1900.
Vandaag stuitte ik in een oud kastje op de systeemkaartjes (kleine twee honderd) die ik voor dit onderzoek had gemaakt. Dat ging toen nog gewoon met de pen in mijn best leesbare handschrift. Op kantoor hadden we net zo’n Commodore aangeschaft die elke morgen met een grote flop opgestart moest worden.
De kleuren van de kaartjes gaven een soort categorisering: op wit literatuurverwijzingen en feiten; op rood citaten uit en samenvattingen van bestudeerde literatuur en op groen werkaantekeningen voor mij zelf.
Ik kon toen concluderen dat de zuiltermen eerder werden gebruikt dan in de literatuur (ook door Stuurman) werd vermeld. Kort voor de oorlog in rechts-conservatieve, fascistische en antidemocratische kringen en daarna overgenomen door groepen intellectuelen die zich afzetten tegen de toenmalige partijpolitieke en maatschappelijke verhoudingen. En waarvan velen terecht kwamen in de PvdA.
Midden in de jaren vijftig werd ‘verzuiling’ een sociologische term om de Nederlandse samenleving mee te kenmerken.
