Op 15 februari 2015 opende het Museum Arnhem een bijzondere tentoonstelling. Voor het eerst werd publiekelijk getoond welke kunst de Nederlandse Overheid in de oorlogsjaren had aangekocht. Kunst die toen aan het criterium ‘geaard’ moest voldoen. Ik mocht de genodigden met een kort woord welkom heten. De toenmalige minister Jet Bussemaker opende de tentoonstelling en ook zij verwees naar haar familieverhaal.
Als eenvoudig politicoloog heb ik geen verstand van kunst en weet ik weinig van kunstgeschiedenis. Het inhoudelijk duiden van deze tentoonstelling laat ik daarom graag aan de andere sprekers over.
Waar ik wel van overtuigd ben is dat de museale objecten, kunst, vormgeving, historisch, pas tot leven komen als er verhalen over gedeeld worden. Daarom mijn verhaal bij deze tentoonstelling.
Een broer van mijn moeder, ik heb hem nooit gekend, zou kunstschilder geworden zijn. In de oorlogsjaren studeerde hij aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten.
Mijn leven ben ik omringd door zijn schilderijen: stillevens, landschappen, zelfportretten, somber, donkere kleuren, technisch steeds beter wordend.
Elke keer als ik rondliep tijdens de inrichting van deze tentoonstelling zag ik weer overeenkomsten.
Mijn generatie is opgevoed met het voortdurende gevoel dat er belangrijke dingen in de levens van onze ouders speelden, waarover toch niet gepraat werd.
Die oom heeft iets in het verzet gedaan, wat, dat weet ik niet precies. Daar werd niet over gesproken. En was waarschijnlijk ook nooit echt over gepraat in de familie. Maar in ieder geval voldoende om gearresteerd in Duitsland gevangen te worden gezet en tijdens een dodenmars aan einde van de oorlog te overlijden.
Tot nu toe was zijn kunst er gewoon, nu door deze tentoonstelling, vraag ik mij af of dat zijn eigen stijl was, of was het de heersende trend in die tijd, of was het veilige kunst.
Ik weet het niet.
Een tentoonstelling die je even terug werpt op je zelf, nieuwe vragen bij de je oproept, vanzelfsprekendheden relativeert, is wat mij betreft geslaagd.
